Ladki Bahin Niyam महाराष्ट्र सरकारने महिलांच्या आर्थिक सक्षमीकरणासाठी सुरु केलेली मुख्यमंत्री माझी लाडकी बहीण योजना मोठ्या प्रमाणावर लोकप्रिय ठरली आहे. या योजनेअंतर्गत पात्र महिलांना दर महिन्याला १,५०० रुपये थेट त्यांच्या बँक खात्यात मिळतात. मात्र, अलीकडेच मिळालेल्या माहितीनुसार, स्लॅबच्या घरात राहणाऱ्या आणि ज्यांचे वार्षिक उत्पन्न २.५० लाख रुपयांपेक्षा जास्त आहे अशा महिलांना लाडकी बहीण योजनेतून अपात्र ठरवले जाण्याची शक्यता निर्माण झाली आहे. या बदलामुळे योजना कशी कार्यान्वित होणार आहे, पात्रतेचे निकष काय आहेत आणि कोणत्या कारणांमुळे काही महिलांना अपात्र ठरवले जाऊ शकते, हे आपण यामध्ये पाहणार आहोत.
लाडकी बहीण योजनेची पात्रता
लाडकी बहीण योजनेची पात्रता निश्चित करताना सरकारने काही महत्त्वाचे निकष ठेवले आहेत, ज्यामुळे खरी गरजू महिलांना योजना लाभदायक ठरावी, याकडे विशेष लक्ष दिले आहे. त्यानुसार, अर्ज करणाऱ्या महिलांचे वय २१ ते ६५ वर्षे दरम्यान असणे आवश्यक आहे. त्या महिलांनी महाराष्ट्राची रहिवासी असणे आवश्यक असून कुटुंबाचे वार्षिक उत्पन्न २.५० लाख रुपयांपेक्षा कमी असावे. शिवाय, अर्जदार महिलेकडे आधारशी लिंक केलेले स्वतःचे बँक खाते असणे अत्यावश्यक आहे. तसेच, जर कोणती महिला इतर कोणत्याही सरकारी योजनेतून दरमहा १,५०० रुपयांपेक्षा अधिक रक्कम घेत असेल, तर ती लाडकी बहीण योजनेसाठी अपात्र ठरते.
स्लॅबच्या घरात राहणाऱ्या अपात्र
नवीन नियमांनुसार, स्लॅबच्या घरात राहणाऱ्या आणि २.५० लाख रुपयांपेक्षा जास्त वार्षिक उत्पन्न असलेल्या महिलांना योजनेतून वगळले जाणार आहे. सरकारच्या या निर्णयामागे असा विचार आहे की, स्लॅबचे घर आर्थिक स्थिरतेचे प्रमाण मानले जाते. यामुळे खऱ्या गरजू महिलांना योजना मिळावी, असा सरकारचा उद्देश आहे. मात्र, यामुळे अनेक महिलांमध्ये संभ्रम वाढला आहे कारण काही कुटुंबांचे उत्पन्न कमी असूनही ते स्लॅबच्या घरात राहत आहेत.
अपात्र ठरण्याची इतर कारणे
अपात्र ठरण्याची इतर कारणे म्हणजे कुटुंबात कोणताही आयकरदाता असल्यास, सरकारी कर्मचारी असल्यास किंवा चारचाकी वाहन (ट्रॅक्टर वगळता) असल्यास त्या महिलांना योजना लाभणार नाही. अर्जासाठी आवश्यक कागदपत्रांमध्ये आधार कार्ड, रेशन कार्ड किंवा उत्पन्नाचा दाखला, अधिवास प्रमाणपत्र, बँक पासबुक आणि हमीपत्र यांचा समावेश आहे.
पडताळणी प्रक्रिया अधिक कडक केली?
सध्या सरकारने या योजनेअंतर्गत पडताळणी प्रक्रिया अधिक कडक केली आहे. जिल्हा अधिकारी आणि अंगणवाडी सेविका यांच्याद्वारे घरोघरी तपासणी होत असून घराचा प्रकार, उत्पन्नाचे स्रोत, बँक खाते आणि इतर निकष तपासले जात आहेत. जर कुणी स्लॅबच्या घरात राहणारा असून उत्पन्न मर्यादेपेक्षा जास्त असल्याचे आढळले, तर त्या महिलेला योजनेतून वगळले जाऊ शकते. यामुळे अपात्र महिलांची नावे यादीतून काढण्यात येत आहेत.
माझी लाडकी बहीण योजना पडताळणी
सरकारने या पडताळणीसाठी सेतू केंद्र आणि नारीशक्ती दूत अॅपचा वापर सुरू केला आहे, ज्यामुळे प्रक्रिया पारदर्शक होणार आहे. या उपाययोजनेमुळे लाडकी बहीण योजना प्रत्यक्ष गरजू महिलांपर्यंत पोहोचेल, असा विश्वास सरकारला आहे.
शेवटी: मुख्यमंत्री माझी लाडकी बहीण योजना महिलांच्या आर्थिक सक्षमीकरणासाठी अत्यंत महत्वाची आहे, पण या नव्या नियमांमुळे काही महिलांना निराशा मिळू शकते. स्लॅबच्या घरात राहणाऱ्या आणि उत्पन्न जास्त असणाऱ्या महिलांनी आपल्या पात्रतेची पुन्हा एकदा खात्री करून घेणे गरजेचे आहे. जर तुम्हाला या योजनेचा लाभ घ्यायचा असेल, तर लवकरात लवकर आवश्यक कागदपत्रे तयार करून अधिकृत वेबसाइट किंवा सेतू केंद्राद्वारे अर्ज करावा.
Disclaimer: ही माहिती इंटरनेटवर उपलब्ध स्रोतांवर आधारित आहे. योजनेच्या नियमांमध्ये बदल होऊ शकतात. अर्ज करण्यापूर्वी अधिकृत वेबसाइट किंवा संबंधित अधिकारीांकडून तपासणी करणे आवश्यक आहे.
